Babri Masjid : కూల్చివేత నుండి రామాలయం నిర్మాణం వరకు... అయోధ్యలో బాబ్రీమసీదు కూల్చివేతకు 33 ఏళ్లు

Babri Masjid in Ayodhya : డిసెంబర్ 6, 1992న జరిగిన బాబ్రీ మసీదు(babri-masjid) కూల్చివేత భారతదేశ రాజకీయ, సామాజిక నిర్మాణంపై తీవ్ర ప్రభావం చూపింది. సంవత్సరాల విచారణల తర్వాత, సుప్రీంకోర్టు చివరకు 2019లో తన తీర్పును వెలువరించింది. అలహాబాద్ హైకోర్టు నుండి సుప్రీంకోర్టు వరకు సాగిన న్యాయ పోరాటం చివరకు రామమందిర నిర్మాణానికి మార్గం సుగమం చేసింది. సరిగ్గా 33 సంవత్సరాల క్రితం, ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని అయోధ్య(ayodya-ram-temple)లో జరిగిన ఈ సంఘటన భారతదేశం మాత్రమే కాదు ప్రపంచవ్యాప్తంగా తీవ్ర సంచలనం సృష్టించింది. డిసెంబర్ 6, 1992న అయోధ్యలో జరిగిన కూల్చివేతకు సంబంధించిన పర్యావసనాలు నేటికి కనిపిస్తున్నాయి. బాబ్రీ మసీదు కూల్చివేత కేవలం మౌలిక సదుపాయాల విధ్వంసం మాత్రమే కాదు - ఇది దేశంలోని రెండు ప్రధాన వర్గాల మధ్య విభజనను, వందలాది మంది ప్రాణాలను కోల్పోవడాన్ని ,సుదీర్ఘ న్యాయ పోరాటానికి నాంది పలికింది. ఈ 33 ఏళ్ల ప్రయాణంలో, భారతదేశం,-పాకిస్తాన్ సంబంధంలో పెద్ద మార్పు వచ్చింది, దేశవ్యాప్తంగా మతతత్వ జ్వాల రాజుకుంది. చివరకు 2024 జనవరి 22న గొప్ప రామమందిర నిర్మాణం పూర్తయింది. 

ఒకసారి డిసెంబర్ 6, 1992 కి వెళ్దాం. ఆ రోజు ఉదయం 10:30 గంటల ప్రాంతంలో, లక్షలాది మంది కరసేవకులు అయోధ్యలో గుమిగూడారు . విశ్వహిందూ పరిషత్ అధ్యక్షుడు అశోక్ సింఘాల్, బీజేపీకి చెందిన నాయకులు మనోహర్ లాల్ జోషి, లాల్ కృష్ణ అద్వానీ వంటి నేతలు పెద్ద సంఖ్యలో హాజరయ్యారు.  కొద్దిసేపటిలోనే జనసమూహం అదుపు తప్పిపోయింది. వేలాది మంది "జై శ్రీరామ్" అని నినాదాలు చేస్తూ బాబ్రీ మసీదు వైపు ముందుకు సాగడం ప్రారంభించారు. క్రమంగా, అదుపు చేయలేని గుంపు మసీదు నిర్మాణాలను కూల్చివేసింది. 460 సంవత్సరాల పురాతనమైన మసీదు ఐదు గంటల్లోనే పూర్తిగా ధ్వంసమైంది.  తరువాత బయటపడిన అత్యంత ముఖ్యమైన విషయం ఏమిటంటే, అప్పటి ఉత్తరప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి కళ్యాణ్ సింగ్ భద్రతా సిబ్బందిని కాల్పులు జరపవద్దని ఆదేశించాడు. జనసమూహం వికృత ప్రవర్తనకు ఇదే ప్రధాన కారణమని తరువాత అంగీకరించారు.

ఈ మొత్తం సంఘటన ఐదు గంటల్లోనే జరిగి ఉండవచ్చు. అయితే, కానీ, ఇది అకస్మాత్తుగా జరిగిన సంఘటన మాత్రం కాదు. 1990 నుండి ఈ విషయంలో ఉద్రిక్త వాతావరణం ఉందని చెబుతారు. 1990 నుండి 1992 వరకు, కర్ సేవా ఉద్యమం తారాస్థాయికి చేరుకుంది. ఈ ఉద్యమాన్ని శిఖరాగ్రానికి తీసుకురావడంలో అనేక రాజకీయ పార్టీలు పాత్ర పోషించాయి. 

Also Read :  భగవద్గీత, అస్సాం టీ, వెండి గుర్రం.. పుతిన్‌కు మోదీ ఇచ్చిన విలువైన బహుమతులు ఇవే !

దేశవ్యాప్తంగా అల్లర్లు

1992 డిసెంబర్ 6న అయోధ్యలో బాబ్రీ మసీదు కూల్చివేత తర్వాత దేశవ్యాప్తంగా అల్లర్లు చెలరేగాయి. దేశ ఆర్థిక రాజధాని ముంబై అత్యంత తీవ్రంగా దెబ్బతింది. 1992 మరియు జనవరి 1993లో ముంబైలో భారీ మత అల్లర్లు జరిగాయి, 257 మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారు. వివిధ ప్రాంతాలలో హిందూ, ముస్లిం వర్గాల మధ్య ఘర్షణలు చెలరేగాయి. ముంబై అల్లర్లను పరిశోధించడానికి జస్టిస్ బి.ఎస్. శ్రీకృష్ణ నేతృత్వంలో ఒక కమిటీ ఏర్పడింది. అల్లర్లలో 900 మందికి పైగా మరణించారని, 2,000 మందికి పైగా గాయపడ్డారని ఈ కమిటీ కనుగొంది. ఈ అల్లర్ల భయంకరమైన జ్ఞాపకాలు ఇప్పటికీ ముంబై వాసులను వెంటాడుతున్నాయి. 

33 ఏళ్లలో ఉగ్రవాద ఘటనల పరంపర

బాబ్రీ మసీదు కూల్చివేత తర్వాత పాకిస్తాన్ ఉగ్రవాదులు భారతదేశంలోని ప్రధాన నగరాలను లక్ష్యంగా చేసుకోవడం ప్రారంభించారు. ఈ ఉగ్రవాద దాడుల్లో మనం వందలాది మంది భారతీయులను కోల్పోయాము. 1993 ముంబై బాంబు పేలుళ్లలో 257 మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారు. 2001 పార్లమెంటు దాడిలో తొమ్మిది మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారు, 2006లో అనేక నగరాల్లో జరిగిన అనేక బాంబు పేలుళ్లలో 209 మంది మరణించారు. ఆ తర్వాత నవంబర్ 26, 2008న ముంబైలోని అనేక కీలక ప్రదేశాలపై దాడులు జరిగాయి, 166 మంది ప్రాణాలు కోల్పోయారు. ఈ దాడుల్లో విదేశీయులు కూడా మరణించారు. ఆ తర్వాత, 2010లో, పూణేలోని ఒక బేకరీలో బాంబు పేలి 18 మంది మృతి చెందారు. 2019లో, పుల్వామాలో భద్రతా దళాల కాన్వాయ్‌పై దాడి జరిగి 40 మంది సైనికులు మరణించారు. ఈ సంవత్సరం ఏప్రిల్ 22న పిరికి పాకిస్తానీ ఉగ్రవాదులు నిరాయుధులైన పర్యాటకులపై దాడి చేసి 26 మంది పర్యాటకులను చంపారు.  

మార్చి 12, 1993: ఉగ్రవాదానికి కొత్త నిర్వచనం

బాబ్రీ మసీదు కూల్చివేత తర్వాత పాకిస్తాన్ , భారతదేశం మధ్య సంబంధాలలో ఏర్పడిన గ్యాప్‌ నేటికీ కొనసాగుతోంది. బాబ్రీ మసీదు కూల్చివేత జరిగిన సరిగ్గా మూడు నెలల తర్వాత, మార్చి 12, 1993న, ముంబైలో భారతీయులు మరచిపోలేని ఒక సంఘటన జరిగింది. ఆ రోజున, పాకిస్తాన్ మద్దతుగల ఉగ్రవాదులు ముంబైలోని 12 వేర్వేరు ప్రదేశాలలో బాంబు దాడులు చేశారు. ఈ బాంబు దాడుల్లో 257 మంది మరణించారు. 1,400 మందికి పైగా పౌరులు గాయపడ్డారు. ఈ బాంబు దాడుల వెనుక ప్రధాన సూత్రధారి అంతర్జాతీయ నేర సంస్థ డీ -కంపెనీ అధిపతి దావూద్ ఇబ్రహీం అని తేలింది. బాంబు దాడులకు ముందు, దావూద్ ఒక చిన్న గ్యాంగ్‌స్టర్, కానీ పేలుళ్ల తర్వాత, అతను విదేశాలకు పారిపోయాడు. అతనికి పాకిస్తాన్ నుండి రక్షణ లభించింది. నేటికి అక్కడే నివసించాడు. పాకిస్తాన్ నుండి, అతను ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉగ్రవాద నెట్‌వర్క్‌ను నిర్వహించడం ప్రారంభించాడు. ఈ ఒక్క సంఘటన బాబ్రీ కూల్చివేతకు, ఉగ్రవాదానికి నేరుగా ముడిపడిఉంది.

Also Read :  భారత్-రష్యా మధ్య కుదిరిన కీలక ఒప్పందాలు ఇవే.. !

లిబర్హాన్ కమిషన్: 17 ఏళ్ల సుదీర్ఘ దర్యాప్తు

అయోధ్యలోని వివాదాస్పద కట్టడం కూల్చివేతపై దర్యాప్తు చేయడానికి డిసెంబర్ 16న రిటైర్డ్ జడ్జి మన్మోహన్ సింగ్ లిబర్హాన్ నేతృత్వంలో ఒక కమిషన్ ఏర్పడింది. ఈ కమిషన్ దర్యాప్తును పూర్తి చేసి మూడు నెలల్లోపు తన నివేదికను సమర్పించాల్సి ఉంది. అయితే, దర్యాప్తు 17 సంవత్సరాలు కొనసాగింది. ఈ కాలంలో, కమిషన్ పదవీకాలం ఒకసారి కాదు, రెండుసార్లు కాదు, 48 సార్లు పొడిగించబడింది. మొత్తం వ్యయం ₹8 కోట్లు (80 మిలియన్ రూపాయలు) దాటింది. ఈ కాలంలో, కమిషన్ 400 కి పైగా సమావేశాలను నిర్వహించింది, దీనిలో సీనియర్ బీజేపీ నాయకులు మురళీ మనోహర్ జోషి, ఎల్కె అద్వానీ,కళ్యాణ్ సింగ్‌లను ప్రశ్నలు అడిగారు.  చివరగా, జూన్ 30, 2009న, లిబర్హాన్ కమిషన్ తన విస్తృత నివేదికను అప్పటి ప్రధాన మంత్రి మన్మోహన్ సింగ్‌కు సమర్పించింది. పార్లమెంటులో సమర్పించబడినప్పుడు, ఈ నివేదిక గణనీయమైన వివాదానికి దారితీసింది, ఎందుకంటే ఇది పలు  రాజకీయ పార్టీలకు చెందిన ప్రముఖ రాజకీయ నాయకుల పాత్ర ఉన్నట్లు నిర్ధారించింది. అయితే, ఎవరూ దోషులుగా నిర్ధారించబడలేదు. 

కోర్టు సుదీర్ఘ ప్రయాణం: 2010 నుండి 2019 వరకు

సెప్టెంబర్ 30, 2010న, ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని అలహాబాద్ హైకోర్టు వివాదాస్పద భూమికి సంబంధించి తన తీర్పును వెలువరించింది. హైకోర్టు భూమిని మూడు భాగాలుగా విభజించింది: ఒకటి హిందువులకు, ఒకటి ముస్లింలకు, మరొకటి నిర్మోహి అఖాడాకు. అయితే, వివాదాస్పద భూమికి సంబంధించి ఈ నిర్ణయం తుది నిర్ణయం కాదు. ఈ విషయం సుప్రీంకోర్టుకు చేరింది. నవంబర్ 9, 2019, ఒక చారిత్రాత్మక రోజు. ఈ కేసులో సుప్రీంకోర్టు తుది తీర్పు వెలువరించింది. వివాదాస్పద భూమి హిందువులకే చెందుతుందని ప్రధాన న్యాయమూర్తి రంజన్ గొగోయ్ నేతృత్వంలోని ఐదుగురు న్యాయమూర్తుల ధర్మాసనం ఏకగ్రీవంగా తీర్పు ఇచ్చింది. సుప్రీంకోర్టు తన తీర్పులో, ఆలయాన్ని కూల్చివేసి మసీదు నిర్మించారని చెప్పడానికి ఎటువంటి ఖచ్చితమైన ఆధారాలు కనుగొనబడలేదని పేర్కొంది. వివాదాస్పద భూమిపై ముస్లిం పక్షం తన వాదనను నిరూపించడంలో విఫలమైంది. మసీదు నిర్మాణం కోసం ముస్లిం పక్షానికి అయోధ్యలో 5 ఎకరాల భూమిని ఇవ్వాలని కూడా కోర్టు ఆదేశించింది. 

క్షీణించిన భారత్-పాకిస్తాన్ సంబంధాలు

డిసెంబర్ 6న జరిగిన దాని ప్రభావం పొరుగున ఉన్న పాకిస్తాన్‌పై స్పష్టంగా కనిపించింది. కేవలం రెండు రోజుల తర్వాత, డిసెంబర్ 8, 1992న, పాకిస్తాన్‌లోని చాలా హిందూ దేవాలయాలపై అల్లరి మూకలు దాడి చేశాయి. లాహోర్‌లోని ఒక పురాతన జైన దేవాలయాన్ని మతోన్మాదులు కూల్చివేసినట్లు సమాచారం. ఇంకా, పాకిస్తాన్ అంతటా సుమారు 100 దేవాలయాలు దారుణంగా దెబ్బతిన్నాయి. 1947లో, పాకిస్తాన్ భారతదేశం నుండి ప్రత్యేక దేశంగా అవతరించింది. చాలా కాలంగా, అక్కడి హిందూ సమాజం క్లిష్ట పరిస్థితుల్లో జీవిస్తోంది. కానీ డిసెంబర్ 6 తర్వాత, వారు మరింత అభద్రతా భావాన్ని ఎదుర్కొంటున్నారు. డిసెంబర్ 8న, పాకిస్తాన్ అంతటా హిందూ దేవాలయాలపై దాడి జరిగింది. ఈ సమయంలో, దేశ విభజన తర్వాత అక్కడే ఉన్న హిందువులు, మతఛాందసవాదుల కారణంగా దేవాలయాలలో ఆశ్రయం పొంది, "మాపై దాడి చేయవద్దు, ఇది మా ఇల్లు" అని వేడుకున్నారు. అయితే, ఇవేవీ మతఛాందసవాదుల్లో మార్పును తీసుకురాలేదు.1992-1993 తర్వాత పాకిస్తాన్-భారత్ సంబంధాలు క్షీణించాయి. 

వివాదం కొనసాగుతూనే ఉంది

అయితే, ఆ తర్వాత రెండు దేశాల మధ్య సంబంధాల పునరుద్ధణకు ప్రయత్నం జరిగింది. 2019లో కర్తార్‌పూర్ కారిడార్ ప్రారంభించబడింది. సంబంధాలను మెరుగుపరచడంలో ఇది సానుకూల అడుగు. అయితే, బాబ్రీ కూల్చివేత చుట్టూ ఉన్న వివాదం ఎప్పుడూ తొలగిపోలేదు. 2001 పార్లమెంటు దాడి అయినా, 2019లో భద్రతా దళాలపై జరిగిన పుల్వామా దాడి అయినా, 2025లో పౌరులపై జరిగిన పహల్గామ్ దాడి అయినా, ప్రతి దాడిలోనూ పాకిస్తాన్ ఉగ్రవాదులు పాల్గొన్నారు.ఈ 33 సంవత్సరాలలో, పాకిస్తాన్ ఉగ్రవాదులు అయోధ్యను,రామాలయాన్ని పదే పదే లక్ష్యంగా చేసుకున్నారు. బాబ్రీ మసీదు కూల్చివేత తర్వాత దాదాపు 13 సంవత్సరాలకు, జూలై 5, 2005న, ఆరుగురు లష్కరే తోయిబా ఉగ్రవాదులు అయోధ్యలోని తాత్కాలిక రామాలయంపై దాడి చేశారు. ఈ ఉగ్రవాదులు రాకెట్ లాంచర్ల నుండి గ్రెనేడ్ల వరకు అన్నింటితో దాడులు జరిపారు. అయితే, భద్రతా దళాల అప్రమత్తత కారణంగా, ఉగ్రవాదులను రెండు గంటల్లోనే ఎదుర్కోగలిగాం, ఉగ్రవాదులు అందరూ మరణించారు. అయితే, ఈ సంఘటనలో ఇద్దరు పౌరులు మరణించారు. 

జనవరి 22, 2024: ముగింపు ప్రారంభం

500 సంవత్సరాల సుదీర్ఘ చరిత్ర, బాబ్రీ మసీదు కూల్చివేత నుండి 33 సంవత్సరాల తరువాత, 1 బిలియన్ కంటే ఎక్కువ మంది హిందువుల కోరిక జనవరి 22, 2024న కేంద్రంలోని మోడీ ప్రభుత్వంలో నెరవేరాయి. అయోధ్యలో గొప్ప రామాలయ నిర్మాణం పూర్తయింది. పవిత్రోత్సవ కార్యక్రమం జరిగింది. మధ్యాహ్నం 12:30 గంటల ప్రాంతంలో, గర్భగుడిలో చిన్ననాటి రూపంలో ఉన్న శ్రీరాముని విగ్రహాన్ని ప్రతిష్టించారు. ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోడీ ఈ వేడుకకు ఆతిథ్యం ఇచ్చారు. దేశం నుంచే కాకుండా ప్రపంచం నలుమూలల నుండి లక్షలాది మంది రామ భక్తులు ఈ చారిత్రాత్మక క్షణాన్ని వీక్షించారు. 

సుప్రీంకోర్టులో ముస్లిం పార్టీలు ఎందుకు బలహీనపడ్డాయంటే?

ప్రధాన న్యాయమూర్తి రంజన్ గొగోయ్ నేతృత్వంలోని సుప్రీంకోర్టు 5-0 పేజీల తీర్పును వెలువరించింది. 1992 కి ముందు 460 సంవత్సరాలు మసీదు అక్కడే ఉందని కోర్టుకు నిరూపించడంలో ముస్లిం పార్టీలు విఫలమైనందున ఈ కఠినమైన నిర్ణయాన్ని అంగీకరించాల్సి వచ్చింది.  ఆ భూమి తమదేనని నిరూపించే ఎలాంటి చట్టపరమైన పత్రాలను ముస్లిం పక్షం కోర్టులో సమర్పించలేదు. సుప్రీంకోర్టు తన తీర్పులో, ఆ మసీదు వేల సంవత్సరాల పురాతనమైనది కాదని పేర్కొంది. అయితే, ఇది చట్టబద్ధమైన మౌలిక సదుపాయాలే. అయితే, ముస్లిం పక్షం అటువంటి ఆధారాలను సమర్పించలేదు. ఐదుగురు న్యాయమూర్తుల ధర్మాసనం ఈ తీర్పును వెలువరించినందున ముస్లిం పక్షాలు ఈ సుప్రీంకోర్టు తీర్పుపై సమీక్ష పిటిషన్ దాఖలు చేయలేకపోయాయి.  ఐదుగురు న్యాయమూర్తుల రాజ్యాంగ ధర్మాసనం ఏకగ్రీవ నిర్ణయం వెలువరిస్తే, దానిని సవాలు చేయలేము. ముస్లిం పక్షంలో అత్యంత  ప్రముఖమైన పేరు ఇక్బాల్ అన్సారీ. సుప్రీంకోర్టు నిర్ణయం తర్వాత, తాను సుప్రీంకోర్టు నిర్ణయాన్ని అంగీకరిస్తున్నానని ఆయన బహిరంగంగా ప్రకటించారు.